Spółka kapitałowa czy osobowa?

W biznesie występuje czasami taki moment, w którym przedsiębiorca nie jest w stanie samodzielnie prowadzić swojej firmy i z tego powodu poszukuje wspólnika, co wiąże się z pewnymi korzyściami, ale też może spowodować pewnego rodzaju niebezpieczeństwa. Odpowiednia forma prawna jest jednak w stanie w jakiś sposób ochronić od ryzyka.

Co to spółki osobowe i kapitałowe?

Polskie prawo wymienia następujące spółki osobowe: jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo – akcyjna. Wszystkie one są tzw. ułomnymi osobami prawnymi, mają zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, mogą nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane.

Spółki kapitałowe to: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna i spółka akcyjna. Posiadają osobowość prawną, majątek odrębny od swoich wspólników, są podatnikami w zakresie podatku dochodowego.

Zalety spółek osobowych

Z reguły ta forma działalności jest tańsza i prostsza w prowadzeniu. Spółki osobowe co do zasady są transparentne podatkowo w zakresie podatku dochodowego – płacony przez wspólników. Dzięki temu można uniknąć podwójnego opodatkowania. Wyjątkiem w tym zakresie jest m.in spółka komandytowa, z którą od pewnego czasu powiązano dodatkowy podatek dochodowy.

W zasadzie umożliwiają prowadzenie księgowości w formach uproszczonych np. kpir, co powoduje, że nie są zbyt kosztowne pod tym względem, a cześć przedsiębiorców próbuje prowadzić ją samodzielnie.

Wady spółek osobowych

Z pewnością należy do nich kwestia odpowiedzialności za zobowiązania. Spółka osobowa posiada swój majątek i ponosi odpowiedzialność z niego, jednak w przypadku bezskuteczności egzekucji wierzyciel może skierować swoje roszczenia do wspólników.

Pewne ograniczenia odpowiedzialności występują w spółkach partnerskiej i komandytowej. Partnerzy nie ponoszą ryzyka za działalność zawodową innych partnerów, a komandytariusze odpowiadają do wysokości sumy komandytowej.

Kolejną wadą tej formy działalności jest konieczność zapłaty składek na ZUS, a od stycznia 2022 r. być może także składki zdrowotnej w wysokości 9%.

Zalety spółek kapitałowych

Jako najważniejszą z nich należy wskazać wyłączenie odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Jest to bardzo istotne, gdyż w biznesie nietrudno o niepowodzenie gospodarcze, czy wyrządzenie komuś szkody. Przedsiębiorca będący pracodawcą odpowiada za działalność swoich pracowników, a może dochodzić od nich tylko trzymiesięcznego wynagrodzenia o pracę, gdy pracownik spowodował szkodę nieumyślnie.

Spółki kapitałowe z reguły płacą niższy podatek dochodowy (tj. 9%) niż wspólnicy spółek osobowych. Co pozwala taniej zaoszczędzić zarobione pieniądze, aby zabezpieczyć ewentualną działalność na wypadek straty, czy pozyskać środki na późniejsze inwestycje. Jeszcze korzystniejsze rozwiązania mogą zostać wprowadzane w związku z proponowaną zmianą przepisów w zakresie tzw. „CIT estońskiego”.

Sprzedaż biznesu prowadzonego w formie spółki kapitałowej też jest o wiele łatwiejsza.

Ta forma działalności cieszy się także większą estymą na rynku. Zatem kontrahenci traktują ją jako poważnego partnera biznesowego.

Wady spółek kapitałowych

Główne z nich to wyższe koszty prowadzenia i podwójne opodatkowanie. Biznes w takiej formie wymaga prowadzenia ksiąg handlowych, co jest bardziej kosztowne niż kpir.

Wspólnicy powinni mieć także pewną wiedzę prawną albo korzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego, gdyż spółka to odrębna od nich osoba prawna, a wszelkie wypłaty z jej majątku lub przysporzenia powinny mieć podstawę prawną, czyli kolokwialnie mówiąc wspólnicy nie mogą wpłacać ani wypłacać pieniędzy ze spółki, jak tylko sobie chcą.

Podsumowanie

W naszej ocenie, ze względu na możliwą odpowiedzialność odszkodowawczą w związku z prowadzonym biznesem w większości przypadków o wiele lepiej jest wybrać spółkę kapitałową.